niedziela, 30 lipca 2017

Tajemna moc krwi #9 Hematopsychologia

Hematopsychologia czyli drogi krwi

 Związek pomiędzy temperamentem i krwią został dogłębnie przeanalizowany przez doktora Cartona, autora wielu prac z zakresu psychologii.
          Pierwsze studia praktyczne zostały przeprowadzone w 1931r. przez japońskiego psychiatrę Takefi Furukawę. Na podstawie eksperymentów na czterystu osobnikach, w których badał wpływ grupy krwi na dynamizm jednostki, stwierdził, że grupy B i 0 są aktywne, zaś A i AB nieaktywne. 


          W 1938  r. doktor Shaer, lekarz związany ze szwajcarską szkołą oficerów piechoty, obserwował oddzielenie różne grupy w trakcie najprzeróżniejszych działań. Udało mu się stwierdzić wyższość grupy 0 w pracach adaptacyjnych, A w indywidualnej walce oraz B w zakresie planowania.
          W 1941 r. opublikował książkę, w której wyłożył wyniki swych prac związanych z typologią opartą na grupach krwi. Wynikało z nich, że:
1. Osobnicy o grupie krwi A są szczególnie uczuciowi, subiektywni, impulsywni, wrażliwi i mają większe niż pozostali trudności z adaptacją.
2. Osobnicy o grupie krwi B jawią się jako ludzie surowi i oschli, zachowujący dystans, niezbyt towarzyscy, posługujący się raczej abstrakcyjnym sposobem rozumowania, dający się porównać z introwertykami Junga. Ceniący prządek i podatni na dyscyplinę, potrafiący być obiektywni. Rozważni i metodyczni, dążą prosto do celu, który wyznaczają sobie często na przekór wszystkiemu i wszystkim.
3. Główną cechą charakterystyczną osobników o grupie 0 są ich duże zdolności adaptacyjne.
          Dzięki niezwykle szczegółowej ankiecie przeprowadzonej w Stanach Zjednoczonych psycholog Raymond B. Catell stwierdził, że A i AB są w życiu bardziej podatni na aspekty estetyczne (artyści, indywidualiści), B twardsi (praktyczni realiści), zaś 0 pośredni. Ponadto zauważył, że AB są w większym stopniu niż pozostali wymagającymi indywidualistami, podatnymi na neurastenię (Najczęstsza postać nerwicy objawiająca się zwiększoną pobudliwością i szybkim wyczerpywaniem się układu nerwowego; niepokojem, niemożnością skupienia uwagi, drażliwością, bólami w okolicy serca, kołataniem serca, bólami głowy, zaburzeniami jelitowymi, osłabieniem czynności płciowych).
          W Szwajcarii jeden z psychiatrów wykazał istnienie licznych związków pomiędzy grupami krwi a temperamentem:
A są bardziej agresywni (w myślach, lecz niekoniecznie w czynach) niż 0 i AB. Są większymi optymistami niż B, łatwiej przyznają się do błędów niż AB. Ci ostatni natomiast zdają się mieć mniejsze zapotrzebowanie na kontakty społeczne niż pozostali.
          Najpełniejszym studium pozostaje praca Léone Bourdel. Po wielu latach poświęconych eksperymentom i obserwacjom zdolności adaptacyjnych jednostki w otaczającym ją środowisku, dostrzegła korelację pomiędzy czterema typami zachowań, czterema wyraźnie odmiennymi temperamentami, a grupami krwi. Oto skrótowe charakterystyki czterech zdefiniowanych przez nią temperamentów:
- Temperament harmoniczny odpowiadający głównie grupie A: nadwrażliwy, a więc podatny na wpływy, rozwija się w pełni jedynie wówczas, gdy utożsami się ze sprzyjającym  mu otoczeniem. 

- Temperament rytmiczny odpowiadający głównie grupie B: zdeterminowany i sztywny w sposobie rozumowania, podąża za własnymi rytmami wewnętrznymi i jest niewrażliwy na wpływy zewnętrzne.
- Temperament kompleksowy odpowiadający grupie AB: ma większe możliwości, lecz jest również bardziej zaskakujący w swych zachowaniach. Błyskawicznie przechodzi z płaszczyzny racjonalnej na uczuciową i odwrotnie, co związane jest z niestałością jego rytmów fizjologicznych. Jednocześnie z trudem adaptuje się do nowych sytuacji, stąd bierze się jego częstotliwość jego napięć wewnętrznych. 

Nazwy poszczególnych temperamentów wzięły się stąd, że Léone wykorzystała w testach reakcje osobników o różnych grupach krwi na muzykę Zachodu. Ponieważ opiera się ona na trzech zasadach reprezentatywnych tak dla życia, jak i dla ekspresji psychologicznej: harmonii, rytmu i melodii, uczona obserwowała podmioty szczególnie wrażliwe na każde z tych trzech kryteriów.
Na temat powiązania pomiędzy grupą krwi a temperamentem, powstało wiele doskonałych dzieł popularyzatorskich. 
          W Japonii Toshukata Nomi określił dla każdej grupy charakterystyki moralne, artystyczne i zawodowe. Japończycy, którzy mocno w nie wierzą, nie rozmawiają już o znakach zodiaku, lecz o grupach krwi. Stosują tę teorię zarówno w zarządzaniu przedsiębiorstwem, jak i problemach sercowych. 
Natomiast niewiele prac poświęcono związkom pomiędzy czynnikiem Rh i charakterystykami psychicznymi. Jednak z badań wynika, że czynnik Rh(-) sprawia, że jego posiadacz reaguje energiczniej, jest wrażliwszy niż Rh(+). 
          Na zakończenie należy stwierdzić, że z grupami krwi sprawa ma się podobnie jak z całym naszym dziedzictwem genetycznym. Dziedziczność jawi się jako przedłużenie środowiska wewnętrznego, dla którego jesteśmy czymś w rodzaju punktu wynurzenia. Nasz organizm jest jedynie chwilowym opakowaniem ochronnym, poprzez które od zarania dziejów człowieka przejawia się jego środowisko wewnętrzne.   

Bibliografia:
 https://pl.wikipedia.org/wiki/Neurastenia
https://www.google.pl/search?q=krew&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiax5Xwk7HVAhXkIMAKHahYA78Q_AUICigB&biw=1143&bih=687#imgrc=Kge91kTA9hIkAM:. Tajemna moc krwi Antoine Gaffori
 https://www.google.pl/search?q=krew&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiax5Xwk7HVAhXkIMAKHahYA78Q_AUICigB&biw=1143&bih=687#imgrc=zPK4CbHiciK2OM:

 


środa, 12 lipca 2017

Tajemna moc krwi #8 Krew a jednostka

          Krew a jednostka czyli o współzależnościach między fizjologią a psychiką. 

          Istota ludzka stanowi absolutną jednostkę energetyczną, której wszystkie części przenikają się wzajemnie. 
W żadnym przypadku psychika nie może zostać oddzielona od budowy fizycznej. Obie są odmiennymi, lecz uzupełniającymi się przejawami tej samej energii życiowej przenoszonej przez krew.
Każdy proces psychiczny ulega zatem bezpośrednim lub pośrednim wpływom bodźców fizjologicznych i vice versa.


 Wpływ krwi na nasze instynkty, myśli, zachowania

          Kiedy Biblia i Koran wspominają o rytualnych ofiarah, staje się jasne, że tak dla Izraelitów, jak i dla muzułmanów krew jest samą esencją życia.
          Idąc za krwią, logiczną rzeczą jest dojście do serca. Niegdyś sądzono, że jest ono siedzibą uczuć. Dało początek wielu symbolom używanym także i dziś: odwadze, miłosierdziu, miłości. Było utożsamiane z jednostką, której mózg był tylko siedzibą myśli.
          Idea starożytnych nie była pozbawiona sensu. Mózg składa się bowiem z tkanki nerwowej oraz komórek, których skład i aktywność regulowane są przez krew i limfę. Również krew przenosi hormony pochodzące z różnych gruczołów, które krążą po organizmie przeprowadzając w nim najróżniejsze działania. Tak więc wszystkie organy reprezentowane są w korze mózgowej za pośrednictwem krwi.
          Idea, wedle której nasze zachowanie uzależnione jest w mniejszym lub większym stopniu od czynników biologicznych, ma swój początek w starożytności.
          Hipokrates opracował klasyfikację osobników, wyróżniając cztery rodzaje temperamentów bazujących na płynach ustrojowych.
          Wedle jego doktryny zdrowie fizyczne i umysłowe a zatem i zachowanie człowieka, zależy od stosownego wymieszania jego płynów ustrojowych (krwi, limfy, flegmy, żółci białej, żółtej i czarnej). Ich równowaga decyduje o zdrowiu; nadmiar lub niedobór któregoś z nich powoduje chorobę. 
          Od czasów badań Nicola Pende, lekarza i biotypologa włoskiego, wiadomo, że gruczoły dokrewne; tarczyca, przysadka mózgowa, nadnercza itd., wydzielają hormony, które- rozprowadzone przez krew po całym organizmie- wywołują zmiany fizjologiczne i psychiczne. Mają wielki wpływ na naszą dynamikę, stan ducha, jak również nasze reakcje na stres, w powiązaniu z naszym systemem nerwowym i cyklami biologicznymi (biorytmami). 

           Obecnie kładzie się duży nacisk na predyspozycje charakterologiczne związane z krwią. Poważne prace przeprowadzone w Europie i Stanach Zjednoczonych wykazały, że istnieje ścisły związek pomiędzy temperamentem a grupą krwi (AB0) 

 Bibliografia:
 https://www.google.pl/search?biw=1024&bih=615&tbm=isch&sa=1&q=krew&oq=krew&gs_l=img.3..35i39k1l2j0l8.16027.25236.0.26422.13.8.5.0.0.0.375.1401.0j5j1j1.7.0....0...1.1.64.img..1.12.1529.0..0i19k1j0i5i30i19k1.P4zmwwEco1c#imgrc=Ced9R_Rtq2AqrM: Tajemna moc krwi, Antoine Gaffori

https://www.google.pl/search?q=grupa+krwi+a+temperament&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjc1u3ln4TVAhVGOJoKHebPDecQ_AUICygC&biw=1024&bih=615#imgrc=h7sxabM9Xm9agM:



 

Tajemna moc krwi #7 Legenda czy rzeczywistość?

          "Książę X, który nie znosił kwiatów, padł ofiarą wypadku i pilnie potrzebował transfuzji krwi.
          Jedyną krew zgodną z jego krwią miał ogrodnik, wielki miłośnik kwiatów.
          Wkrótce po transfuzji również książę zaczął uwielbiać kwiaty".
          Osoby, które przeszły transfuzję krwi, opowiadały, iż czuły się po niej odmienione. Była to zmiana ledwie wyczuwalna, lecz wyrażała się myślami i zachowaniami, które zdawały się nie pochodzić od nich.

          Autosugestia czy biologiczna rzeczywistość? 

Obecnie żadne środowiska oficjalnie nie są w stanie udzielić odpowiedzi na to co najmniej niepokojące pytanie.  

  VS
      Bibliografia:
  https://www.google.pl/search?biw=1024&bih=615&tbm=isch&sa=1&q=zamek+z+ogrodem&oq=Zamek+z+o&gs_l=img.3.0.0l3j0i8i30k1l2j0i24k1l4.26765.32112.0.33703.30.19.5.0.0.0.230.2397.0j11j4.15.0....0...1.1.64.img..11.10.1683.0..35i39k1j0i67k1.k-uT4NqGj9U#imgrc=Xea1VFbzU_LssM: Tajemna moc krwi Antoine Gaffori
https://www.google.pl/search?biw=1024&bih=615&tbm=isch&sa=1&q=zamek+z+ogrodem&oq=Zamek+z+o&gs_l=img.3.0.0l3j0i8i30k1l2j0i24k1l4.26765.32112.0.33703.30.19.5.0.0.0.230.2397.0j11j4.15.0....0...1.1.64.img..11.10.1683.0..35i39k1j0i67k1.k-uT4NqGj9U#imgdii=jUrpR6ODW7-dMM:&imgrc=OEkjys6OzhMaHM:

Tajemna moc krwi #6 Dlaczego akurat krew?

Istotne znaczenie krwi i jej niezwykle ważnej funkcji fizjologicznej dla organizmu ludzkiego musi mieć zapewne, przynajmniej w niektórych punktach, oddźwięk psychologiczny.
Przeżywamy bowiem nasze życie w ludzkim ciele, a nasze najistotniejsze działania i reakcje odbywają się dzięki niemu i przez nie.
Krew jest specyficznym elementem płynnym naszego środowiska wewnętrznego. Jest to żywa materia, która karmi i łączy ze sobą wszystkie nasze organy. Warunkuje zatem nasz instynkt życiowy, a poprzez niego nasz "naturalny" sposób reagowania. Najdrobniejsze przejawy funkcjonowania naszych organów i ośrodków nerwowych, nasze myśli i czyny, nasze sympatie i antypatie zależą od jej nieustannego krążenia, a zarazem od równowagi jej ciśnienia.


***
Wiele popularnych zwrotów podkreśla moc przypisywaną krwi i jej tożsamość z jednostką:
"krew zastygła w żyłach" wyraża przerażenie, w psychologi określenie "zachować zimną krew" wyraża umiejętność spokojnego i rozsądnego zachowania we wszelkich okolicznościach. Natomiast "gorąca krew" każe myśleć o kimś łatwo dającym się ponieść uczuciom, kimś nierozsądnym...

Bibliografia:
 https://www.google.pl/search?q=krew&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwikzKCUk4TVAhVnMZoKHY0-A0UQ_AUICigB&biw=1024&
bih=615#imgdii=wQSgMHg0OioiKM:&imgrc=pbkyRaxAHB8moM:Tajemna moc krwi Antoine Gaffori https://www.google.pl/search?q=krew&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwikzKCUk4TVAhVnMZoKHY0-A0UQ_AUICigB&biw=1024&bih=615#imgdii=IyroazCs41AZvM:&imgrc=FJuBmNjC1tqaGM:

Tajemna moc krwi #5 Grupy krwi



Nasze ciało jest ksenofobem. 
Innymi słowy, każdy obcy jest dla niego nieprzejednanym wrogiem. Historia transfuzji jest tego najlepszym przykładem. Jest ona na całym świecie naznaczona całym mnóstwem porażek. Większość transfuzji kończyła się śmiercią pacjentów. 
Dopiero na początku naszego wieku Karl Landsteiner, serolog amerykański, odkrył system AB0. Zapoczątkował on erę naukowych transfuzji krwi, choć natknęły się one jeszcze na wiele trudności praktycznych związanych z koagulacją i brakiem aseptyki.
Również jemu oraz jego uczniowi Wienerowi zawdzięczamy odkrycie czynnika Rh, dającego początek kolejnemu systemowi grup krwi - równie istotnemu jak AB0.


 Podstawą wyodrębnienia czerech głównych grup krwi: A, B, AB i 0 jest obecność w błonie erytrocytów specyficznych białek (glikoprotein), nazywanych antygenami (aglutynogenami). Oznaczono je literami A i B. Osoby mające krwinki z antygenem A mają gupę krwi A, osoby, które mają krwinki z antygenem B- grupę krwi B, natomiast osoby mające oba antygeny, mają grupę krwi AB. Jeśli erytrocyty nie zawierają żadnego z antygenów, grupę krwi określa się jako 0.  
Natomiast w surowicy krwi (w uproszczeniu osocza) znajdują się naturalne przeciwciała skierowane przeciwko nieobecnemu antygenowi w krwinkach np.
  • grupa O – przeciwciała anty-A i anty-B
  • grupa A – przeciwciała anty-B
  • grupa B – przeciwciała anty-A
  • grupa AB – nie posiada przeciwciał
Kontakt krwinek zawierających określony antygen (np. B) i przeciwciał (w tym wypadku anty- B) powoduje aglutynacje (zlepienie) erytrocytów, a w konsekwencji prowadzi do ciężkich zaburzeń i zagrożenia życia. 
Wynika to z tego, że we krwi jednego człowieka jednocześnie nie może się znajdować antygen i skierowane przeciw niemu przeciwciało. 



System Rh, bardziej skomplikowany od systemu AB0, składa się z sześciu genów, których dziedziczenie odbywa się zgodnie z prawami genetycznymi opracowanymi przez Mendela.          Wyróżnia się geny C, D, E zwane "dominującymi", oraz c,d,e, zwane "recesywnymi".
Pozwalają one na utworzenie 36 kombinacji genotypowych. W praktyce zwraca się głównie uwagę na gen D (dominujący), odpowiadający czynnikowi Rh(+) oraz na gen d (recesywny), odpowiadający czynnikowi Rh(-). 
Konflikt serologiczny w zakresie Rh:
Występuje on po niewłaściwie wykonanej transfuzji np. gdy osoba z grupą krwi Rh- otrzyma krew z czynnikiem Rh+, lub gdy w organizmie kobiety ciężarnej z grupą krwi Rh- rozwija się dziecko, które ma grupę krwi Rh+. Aby zapobiec skutkom konfliktu serologicznego, podaje się substancje, które neutralizują przeciwciała. 

 Bibliografia:
https://krwiodawcy.org/grupy-krwi
Biologia na czasie 2, podręcznik dla liceum ogólnokształcącego i technikum
"Tajemna moc krwi" Antoine Gaffori
 https://www.google.pl/search?q=grupy+krwi&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiYhN_biITVAhXkFJoKHZ4QB3oQ_AUICigB&biw=1024&bih=615#imgdii=XocjuckFI76WhM:&imgrc=6LwUFAVdiSJx1M:
https://www.google.pl/search?q=grupy+krwi&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiYhN_biITVAhXkFJoKHZ4QB3oQ_AUICigB&biw=1024&bih=615#imgrc=zf9ih0-3x2UmqM:
https://www.google.pl/search?q=grupy+krwi&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiYhN_biITVAhXkFJoKHZ4QB3oQ_AUICigB&biw=1024&bih=615#imgrc=WIAc557E_eEmQM: https://www.google.pl/search?q=grupy+krwi&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiPreXrjITVAhXDJ5oKHXisDgwQ_AUICigB&biw=1024&bih=615#imgrc=11PmrAqIv6eF0M:

Tajemna moc krwi #4 Transfuzja; jak przetacza się krew?

Transfuzja krwi to zabieg, który najczęściej wykonuje się podczas operacji, na oddziałach hematologicznych czy ratunkowym. Wskazaniem do przetoczenia krwi jest utrata krwi w trakcie lub po zabiegach operacyjnych, po wypadkach, a także niedokrwistość czy nabyte i wrodzone skazy krwotoczne. Podczas transfuzji można przetoczyć choremu krew innych osób (wówczas mówi się o transfuzji homologicznej) lub jego własną (wtedy mamy do czynienia z transfuzją autologiczną).

Przygotowanie do zabiegu: Przetaczana krew powinna mieć pełną dokumentację, dlatego przed przystąpieniem do zabiegu należy sprawdzić nie tylko dane personalne biorcy, lecz także jego grupę krwi i czynnik Rh oraz wynik próby zgodności.
Przed transfuzją jest także konieczna makroskopowa ocena krwi. Jeśli w trakcie testu zostaną stwierdzone objawy hemolizy (rozpadu krwinek czerwonych), skrzepy, kłaczki, zmiany barwy lub zmętnienia osocza, krew nie może być wykorzystana. 
Zanim dojdzie do transfuzji homologicznej, należy również wykonać próbę biologiczną, czyli próbę zgodności krwi, której celem jest ustalenie zgodności grupy krwi dawcy i biorcy. 
Próba polega na przetoczeniu 20-30ml krwi lub preparatu krwiopochodnego, a następnie na spowolnieniu przepływu na 20-30 min. W czasie próby biologicznej stan pacjenta jest nieustannie monitorowany, ponieważ objawy wielu powikłań, mogą wystąpić po podaniu niewielkiej ilości preparatu. Wynik badania jest ważny przez 48 godzin.    
Sposób przetaczania krwi zależy od tego ile pacjent jej stracił lub jakich konkretnie składników krwi potrzebuje.
Jeśli konieczna jest szybka, masywna transfuzja, do żyły obwodowej zakłada się cewnik. Jest on stosowany także wtedy, gdy pacjent wymaga kilkudniowego przetaczania krwi.
Jednak najczęściej krew i jej składniki przetacza się za pomocą wlewu dożylnego - do żyły w ręce wprowadza się wenflon połączony drenem medycznym z workiem zawierającym przygotowaną do przetoczenia krew. 
Rzadziej składniki krwi podaje się w formie pojedynczego zastrzyku dożylnego. 



CZAS PRZETACZANIA KRWI:
- krew pełna rekonstytuowana (KPR), koncentrat krwinek czerwonych (KKCz) - max. 4 godziny 
- płytki krwi - 20-30 minut.
- osocze - od 30 min do 1 godziny 

Istnieje wiele powikłań związanych z transfuzją krwi. Dzielą się one na wczesne i późne.
Powikłania wczesne pojawiają się zazwyczaj w momencie przetaczania krwi lub bezpośrednio po tym zabiegu (w ciągu 24 godzin od zakończenia). Do powikłań wczesnych należą:

  • Ostra reakcja hemolityczna – pojawia się w przypadku podłączenia krwi niezgodnej w układzie ABO; objawy, które mogą wystąpić to gorączka, dreszcze, nudności, duszność, ból w klatce piersiowej, ból w okolicach lędźwiowych, skąpomocz, wstrząs;
  • Pokrzywka - czyli reakcja alergiczna; objawy to rumień, swędzenie, wysypka, zaczerwienienie skóry;
  • Wstrząs anafilaktyczny w wyniku wytworzenia przez organizm pacjenta przeciwciał – występuje po przetoczeniu nawet niewielkiej ilości krwi; objawy to kaszel, skurcz oskrzeli, zaburzenia układu oddechowego i krążenia, gorączka; stanowi zagrożenie dla życia pacjenta;
  • Sepsa – powstaje w przypadku przetoczenia preparatu zanieczyszczonego mikrobiologicznie; objawy to wzrost temperatury nawet do 41°C, dreszcze, zaburzenia krążenia;
  • Przeciążenie krążenia – pojawia się najczęściej u osób obciążonych schorzeniami kardiologicznymi; objawy to zaburzenia układu krążenia, oddechowego, nieprawidłowe wartości ciśnienia tętniczego;
  • Ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc – występujące objawy to nagła i silna duszność, dreszcze, sinica, kaszel; nie występują objawy ze strony układu krążenia;
  • Reakcje hipotensyjne – spadek ciśnienia skurczowego i rozkurczowego w stosunku do wartości mierzonych przed rozpoczęciem przetoczenia;
  • Hipotermia poprzetoczeniowa – powstaje w wyniku masywnych transfuzji krwi.
W przypadku wystąpienia wczesnych powikłań należy reagować natychmiast.
Istnieją także powikłania, których objawy mogą pojawić się dopiero po miesiącu, a nawet po kilku latach. Należą do nich:

  • Opóźniona reakcja hemolityczna - zwykle nie wymaga leczenia; pojawić się może gorączka, dreszcze, żółtaczka, duszność;
  • plamica poprzetoczeniowa - charakteryzuje się spadkiem płytek i uogólnioną plamicą, ma ciężki przebieg, w leczeniu stosuje się plazmaferezy lecznicze;
  • przeszczep przeciwko gospodarzowi - rzadkie, ale bardzo poważne powikłanie, prowadzące często do zgonu pacjenta; objawy: gorączka, wysypka, rumień, niewydolność nerek i wątroby.
Do późnych powikłań należą również powikłania bakteryjne oraz wirusowe, szczególnie wirusowe zapalenie wątroby typu B i C oraz wirus HIV. Obecnie, aby przeciwdziałać przenoszeniu się chorób wirusowych za pośrednictwem transfuzji, wykonuje się szereg badań wirusologicznych oraz bakteriologicznych.


Bibliografia:
https://portal.abczdrowie.pl/transfuzja-krwi#transfuzja-krwi-przebieg
http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-krwionosny/transfuzja-krwi-jak-przetacza-sie-krew_42131.html
https://www.google.pl/search?q=transfuzja&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiHxrbZ24PVAhVFDZoKHQ75B5EQ_AUICigB&biw=1024&bih=615#imgrc=1D-gMUDgzln7t
https://www.google.pl/search?q=transfuzja&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiHxrbZ24PVAhVFDZoKHQ75B5EQ_AUICigB&biw=1024&bih=615#imgrc=9dRP6Ux6JtHRlM:

TTransfuzja krwi to zabieg, który wykonuje się tylko w uzasadnionych przypadkach. O przetoczeniu krwi decyduje lekarz, pod opieką którego znajduje się pacjent. Aby bezpiecznie przetoczyć choremu krew, należy przestrzegać wszystkich zasad postępowania przy tego typu zabiegach. Sprawdź, jak przetacza się krew i ile trwa transfuzja krwi.

http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-krwionosny/transfuzja-krwi-jak-przetacza-sie-krew_42131.html

poniedziałek, 10 lipca 2017

Tajemna moc krwi #3 Zaburzenia i komplikacje przy krzepnięciu krwi

          Zaburzenia procesu krzepnięcia krwi są przyczyną chorób określanych jako skazy krwotoczne. 
Do najbardziej znanych należy hemofilia (krwawiączka).
Jedna na siedem tysięcy osób rodzi się z tą chorobą dziedziczną, którą nie można się zarazić. Jest ona przekazywana w genach rodziców, które zawierają informację o tym, jak będą funkcjonować komórki ciała. Jeżeli mężczyzna jest chory na hemofilię, a kobieta nie przenosi genu powodującego tę chorobę, to żaden z synów pochodzących z ich związku nie będzie chory na hemofilię. Natomiast każda córka będzie dziedziczyć uszkodzony gen. Kobiety te nazywa się nosicielkami. Mogą one, lecz nie muszą, przekazać ten gen swoim dzieciom. Prawdopodobieństwo, że syn takiej kobiety urodzi się chory wynosi 50%. Taki sam procent dotyczy tego, że córka nosicielki również będzie nosicielką.
Zdarzają się także kobiety chore na hemofilię. Taka sytuacja zachodzi tylko wtedy, gdy ojciec jest chory, a matka jest nosicielką. Jednak jest to bardzo rzadki przypadek w medycynie. Spotykana jest także sytuacja kiedy dziecko rodzi się z hemofilią, choć w rodzinie nikt na nią nie cierpiał. W takim przypadku za chorobę odpowiedzialna jest mutacja genu czynnika krzepnięcia krwi. Stanowi to około 30% wszystkich chorych na hemofilię. 
Skutkiem mutacji jest zaburzenie procesu krzepnięcia krwi, które objawia się silnymi krwotokami zewnętrznymi i wewnętrznymi, powodujące niedokrwienie i martwicę tkanek.      
Obecnie leczenie hemofilii stało się możliwe dzięki koncentratom rekombinowanym. W wyniku poznania struktury genów dowiedziano się, że jest możliwe wyprodukowanie czynnika krzepnięcia nie z ludzkiej krwi, ale z hodowli odpowiednich komórek poprzez wprowadzenie do nich odpowiedniego genu. Są to komórki zwierzęce, które po wprowadzeniu genu zaczynają wytwarzać prawidłowe białko.   

Prawidłowo przebiegający proces krzepnięcia chroni organizm przed wykrwawieniem, zasklepiając uszkodzone naczynia. Natomiast zjawiskiem patologicznym, niezwykle niebezpiecznym dla życia, jest krzepnięcie krwi wewnątrz naczyń krwionośnych. Zaczopowanie naczynia przez tzw. zakrzep ( w odróżnieniu od prawidłowo powstającego skrzepu) prowadzi do martwicy tkanek pozbawionych stałego dopływu krwi, czyli do zawału. Zakrzepy mogą być także przyczyną wzrostu ciśnienia krwi w naczyniu, co w konsekwencji powoduje pęknięcie jego ściany i wynaczynienie krwi. W takiej sytuacji dochodzi do krwotoku wewnętrznego, zwanego potocznie wylewem. Przy krwotokach, które są następstwem przerwania ciągłości naczyń krwionośnych, krew opuszcza naczynia, wylewając się do jamy ciała (krwotok wewnętrzny) lub na zewnątrz (krwotok zewnętrzny). Utrata 30% lub więcej krążącej krwi wywołuje groźne dla życia następstwa. Znaczne obniżenie krwi powoduje zmniejszenie wydolności serca, a w konsekwencji spowolnienie przepływu krwi. Skutkiem utraty krwi jest również zmniejszenie ogólnej liczby erytrocytów w organizmie.
Opisane zjawiska prowadzą do niedotlenienia wielu narządów, z których najbardziej wrażliwy jest mózg. Jego długotrwałe niedotlenienie może być przyczyną śmierci. 




Bibliografia: 
informacje:  http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-krwionosny/hemofilia-co-warto-wiedziec-o-chorobie_38350.html  Biologia na czasie 2, podręcznik dla liceum ogólnokształcącego i technikum. Biologia na czasie, podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych 
zdjęcia:  https://www.google.pl/search?q=czaszka&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwj0uLG78P_UAhVGEpoKHQIBB1YQ_AUICigB&biw=1024&bih=615#imgrc=K0jPIJQNcbQA0M:

Hemofilia jest chorobą dziedziczną, z którą przychodzi się już na świat i nie można się nią zarazić. Jest ona przekazywana w genach rodziców, które zawierają informacje o tym, jak będą funkcjonować komórki ciała. Jeżeli mężczyzna jest chory na hemofilię, a kobieta nie przenosi genu powodującego tę chorobę, to żaden z synów pochodzących z ich związku nie będzie chory na hemofilię. Natomiast każda córka będzie dziedziczyć uszkodzony gen. Kobiety te nazywa się nosicielkami hemofilii. Mogą one, lecz nie muszą przekazywać ten gen swoim dzieciom. Prawdopodobieństwo, że syn takiej kobiety urodzi się chory, wynosi 50 proc. Taki sam procent dotyczy tego, że córka nosicielki będzie również nosicielką. Zdarzają się także kobiety chore na hemofilię. Sytuacja taka występuje jednak tylko wtedy, gdy ojciec jest chory, a matka jest nosicielką. Jednakże w medycynie jest to niezwykle rzadki przypadek. Spotykana jest także sytuacja gdy na świat przychodzi dziecko chore na hemofilię, choć w rodzinie nikt na nią nie cierpiał. W takim przypadku za chorobę odpowiedzialna jest mutacja genu czynnika

http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-krwionosny/hemofilia-co-warto-wiedziec-o-chorobie_38350.html
Hemofilia jest chorobą dziedziczną, z którą przychodzi się już na świat i nie można się nią zarazić. Jest ona przekazywana w genach rodziców, które zawierają informacje o tym, jak będą funkcjonować komórki ciała. Jeżeli mężczyzna jest chory na hemofilię, a kobieta nie przenosi genu powodującego tę chorobę, to żaden z synów pochodzących z ich związku nie będzie chory na hemofilię. Natomiast każda córka będzie dziedziczyć uszkodzony gen. Kobiety te nazywa się nosicielkami hemofilii. Mogą one, lecz nie muszą przekazywać ten gen swoim dzieciom. Prawdopodobieństwo, że syn takiej kobiety urodzi się chory, wynosi 50 proc. Taki sam procent dotyczy tego, że córka nosicielki będzie również nosicielką. Zdarzają się także kobiety chore na hemofilię. Sytuacja taka występuje jednak tylko wtedy, gdy ojciec jest chory, a matka jest nosicielką. Jednakże w medycynie jest to niezwykle rzadki przypadek. Spotykana jest także sytuacja gdy na świat przychodzi dziecko chore na hemofilię, choć w rodzinie nikt na nią nie cierpiał. W takim przypadku za chorobę odpowiedzialna jest mutacja genu czynnika krzepnięcia krwi. Jest to jednak tylko 30 proc. wszystkich chorych na hemofilię.

http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-krwionosny/hemofilia-co-warto-wiedziec-o-chorobie_38350.html
Hemofilia jest chorobą dziedziczną, z którą przychodzi się już na świat i nie można się nią zarazić. Jest ona przekazywana w genach rodziców, które zawierają informacje o tym, jak będą funkcjonować komórki ciała. Jeżeli mężczyzna jest chory na hemofilię, a kobieta nie przenosi genu powodującego tę chorobę, to żaden z synów pochodzących z ich związku nie będzie chory na hemofilię. Natomiast każda córka będzie dziedziczyć uszkodzony gen. Kobiety te nazywa się nosicielkami hemofilii. Mogą one, lecz nie muszą przekazywać ten gen swoim dzieciom. Prawdopodobieństwo, że syn takiej kobiety urodzi się chory, wynosi 50 proc. Taki sam procent dotyczy tego, że córka nosicielki będzie również nosicielką. Zdarzają się także kobiety chore na hemofilię. Sytuacja taka występuje jednak tylko wtedy, gdy ojciec jest chory, a matka jest nosicielką. Jednakże w medycynie jest to niezwykle rzadki przypadek. Spotykana jest także sytuacja gdy na świat przychodzi dziecko chore na hemofilię, choć w rodzinie nikt na nią nie cierpiał. W takim przypadku za chorobę odpowiedzialna jest mutacja genu czynnika krzepnięcia krwi. Jest to jednak tylko 30 proc. wszystkich chorych na hemofilię.

http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-krwionosny/hemofilia-co-warto-wiedziec-o-chorobie_38350.html

piątek, 7 lipca 2017

Tajemna moc krwi #2 Skład krwi

Krew składa się z elementów morfotycznych (krwinek) oraz płynnego osocza. Stosunek objętości krwinek do całkowitej objętości krwi określa się mianem hematokrytu. Wartość tego wskaźnika ustala się przez odwirowanie krwi w kalibrowanej probówce z dodatkiem środków przeciwkrzepliwych. Wówczas krwinki opadną na dno, a osocze zbierze się nad nimi.

 Do elementów morfotycznych krwi należą erytrocyty, leukocyty oraz płytki krwi. Wszystkie wytwarzane są głównie w czerwonym szpiku kostnym, a także w śledzionie, węzłach chłonnych i układzie siateczkowo-śródbłonkowym. Proces ten zwany hemopoezą, obejmuje erytropoezę, czyli wytwarzanie krwinek czerwonych, leukopoezę - wytwarzanie krwinek białych oraz trombopoezę. 

Osocze krwi zawiera ok. 90% wody. Pozostałą część stanowią związki organiczne i sole mineralne. Wśród związków organicznych osocza przeważają białka. Jednym z nich jest fibrynogen. Osocze pozbawione fibrynogenu nazywane jest surowicą. Składniki osocza i ich funkcje: 
- Woda - rozpuszczalnik innych substancji zawartych w osoczu; udział w utrzymaniu ciśnienia krwi.
- Białka: 
> albuminy - zatrzymywanie wody we krwi, utrzymywanie  stałego pH i ciśnienia osmotycznego, transport m.in. kwasów tłuszczowych i hormonów.
> globuliny - nośniki cząsteczek węglowodanów, lipidów, niektórych hormonów (np. insuliny), jonów żelaza i miedzi oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K).
> immunoglobuliny = przeciwciała - udział w odporności organizmu.
> fibrynogen - udział w krzepnięciu krwi.
> protrombina - nieaktywna forma enzymu biorącego udział w krzepnięciu krwi. 
- Jony:
< Na+, Cl-, K+ - utrzymywanie ciśnienia osmotycznego
< Ca2+ - udział w krzepnięciu krwi.
< HCO3- - utrzymywanie stałego pH krwi, transport CO2
< HPO4 2- - utrzymywanie stałego pH krwi




Erytrocyty to komórki, które transportują gazy oddechowe. Są wypełnione hemoglobiną. Dojrzałe erytrocyty nie zawierają jądra komórkowego, nie zużywają więc tlenu na własne potrzeby. Mają kształt dwuwklęsłych dysków, co poprawia stosunek powierzchni do objętości i tym samym zwiększa możliwość przenikania gazów oddechowych przez ich błonę komórkową. Specyficzny kształt powoduje, że łatwo ulegają odkształceniom i dzięki temu przechodzą przez naczynia włosowate. Żyją średnio 120 dni, po czym ulegają rozpadowi w śledzionie i, w mniejszym stopniu, w wątrobie.



Leukocyty to elementy zróżnicowane pod względem budowy i funkcji. Są większe od erytrocytów i zawierają jądra komórkowe. Ważną cechą większości leukocytów jest zdolność do aktywnego poruszania się (niezależnie od kierunku i tempa przepływu krwi) oraz fagocytozy. Wszystkie krwinki białe biorą udział w reakcjach odpornościowych organizmu. Ich zapasy znajdują się w szpiku kostnym, węzłach chłonnych i śledzionie. W razie potrzeby są przekazywane do krwi, np. w odpowiedzi na działanie czynnika zakaźnego. Dlatego podczas infekcji liczba leukocytów we krwi może wzrosnąć ponad dziesięciokrotnie. W zależności od zdolności wybarwiania i budowy wśród leukocytów wyróżnia się granulocyty i agranulocyty, których cytozol nie zawiera widocznych granul. Ziarnistości granulocytów można zaobserwować po wybarwieniu komórek różnymi barwnikami. Na tej podstawie wyróżnia się granulocyty obojętnochłonne (neutrofile): Mają zdolność opuszczania naczyń krwionośnych i przenikania do zainfekowanych tkanek, gdzie w procesie fagocytozy usuwają wirusy, bakterie i zniszczone komórki. Żyją ok. 2-4 dni, zasadochłonne (bazofile): Uczestniczą w reakcjach alergicznych i zapalnych, przeciwdziałają krzepnięciu krwi. Żyją kilka dni, i kwasochłonne (eozynofile): Podobnie jak neutrofile mają właściwości żerne - niszczą wirusy, bakterie i niektóre pasożyty. Ich liczba zwiększa się podczas chorób alergicznych. Żyją około 24h. Do agranulocytów należą monocyty (Ruchliwe komórki, mające właściwości żerne, wytwarzają interferon) oraz limfocyty B i T (Nie mają właściwości żernych, uczestniczą w procesach odpornościowych organizmu. Limfocyty B żyją ok. 5-10 dni, limfocyty T żyją średnio 4-10 lat . 
 

Płytki krwi nie są komórkami, lecz otoczonymi błoną fragmentami cytoplazmy megakariocytów dużych komórek występujących w szpiku kostnym. Żyją znacznie krócej niż erytrocyty (ok. 8-10 dni) i są rozkładane w śledzionie. Biorą udział w procesie krzepnięcia krwi. Po przerwaniu ciągłości naczynia gromadzą się one w miejscu uszkodzenia i uwalniają serotoninę - hormon powodujący skurcz naczyń i zahamowanie krwawienia. Oprócz tego zapoczątkowują proces powstawania skrzepu, który zamyka uszkodzone naczynie.


 ***
Fibrynogen - rozpuszczone białko osocza biorące udział w procesie krzepnięcia krwi. Pod wpływem enzymu (trombiny) ulega przemianie w nierozpuszczalną fibrynę = włóknik.
Fagocytoza - pochłanianie cząstek stałych, np. bakterii czy martwych komórek.
Interferon  - substancja hamująca namnażanie się wirusów.

  Bibliografia
Zdjęcia:  https://www.google.pl/search?biw=1024&bih=615&tbm=isch&sa=1&q=hematokryt&oq=hemato&gs_l=img.3.0.0l10.3215291.3232932.0.3234495.7.7.0.0.0.0.225.1011.0j2j3.5.0....0...1.1.64.img..2.5.1007.0..35i39k1j0i67k1.zq-Cq_43N-c#imgrc=MEhHLRzyiLXiIM:
https://www.google.pl/search?q=osocze&tbm=isch&tbs=rimg:CetyjWSoC904Ijh5SBgiS9k3GffxBIZ-7l9MZ27uKS66naDj3iGDHQ_1yptgWsahMOTZFCOgov5px22AsHEnko3ZS3yoSCXlIGCJL2TcZEXqzh_12JfRmYKhIJ9_1EEhn7uX0wRRnW4arir6EEqEglnbu4pLrqdoBFye9QihZarYioSCePeIYMdD_1KmEc7khX_1_1RkiQKhIJ2BaxqEw5NkURKP8FGFd0YiEqEgkI6Ci_1mnHbYBHGFYtJ6iJ41CoSCSwcSeSjdlLfEbvWzzmA0wkV&tbo=u&sa=X&ved=0ahUKEwjc3If6zvfUAhXEJJoKHToOBtkQ9C8IHw&biw=1024&bih=615&dpr=1#imgdii=BmMa2VOavefzxM:&imgrc=bt4elNIC_XNeOM:
https://www.google.pl/search?biw=1024&bih=615&tbm=isch&sa=1&q=erytrocyty&oq=erytrocyty&gs_l=img.3...60770.66005.0.66320.13.11.1.0.0.0.483.863.0j1j1j0j1.3.0....0...1.1.64.img..9.4.884.0..0j35i39k1j0i67k1.rO41FFh-yY4#imgrc=okOCKg7Sd0RY_M:
https://www.google.pl/search?biw=1024&bih=615&tbm=isch&sa=1&q=leukocyty&oq=leukocyty&gs_l=img.3...52430.54476.0.54950.10.9.0.0.0.0.208.208.2-1.1.0....0...1.1.64.img..9.1.207.0..0j35i39k1j0i67k1.7aoh6ayBQcQ#imgrc=bgfqO9zyfJslVM:
https://www.google.pl/search?biw=1024&bih=615&tbm=isch&sa=1&q=p%C5%82ytki+krwi&oq=p%C5%82ytki+krwi&gs_l=img.3..0l4j0i30k1l2j0i5i30k1l2j0i24k1l2.1903814.1908489.0.1909017.21.14.0.0.0.0.436.2342.2-5j2j1.8.0....0...1.1.64.img..13.8.2336.0..35i39k1j0i67k1.3ewhd1gZ2dc#imgrc=1sY_63yQWpfOKM:
 Informacje: http://www.nck.gov.pl/prawie-wszystko-o-krwi-2/ Biologia na czasie 2, podręcznik dla liceum ogólnokształcącego i technikum.